Ridder Letselschade, expert in letselschadeclaims

Schadevergoeding bij shockschade

Een schokkende gebeurtenis kan grote invloed hebben op uw leven. Of u nu direct getuige was van een ernstig ongeval of werd geconfronteerd met de ingrijpende gevolgen daarvan, de impact op uw geestelijke gezondheid kan enorm zijn. In sommige gevallen heeft u recht op een shockschade vergoeding. Op deze pagina leggen we uit wat shockschade voor een soort letselschade is, wanneer u recht hebt op een vergoeding, en hoe u dit kunt aanvragen.

Wat is shockschade?

Shockschade is schade die ontstaat wanneer een persoon een heftig ongeluk ziet of een zwaar gewonde of overleden dierbare ontdekt. Doordat iemand dit ziet ontstaat vaak intense emotionele en psychische schade, zoals een posttraumatische stressstoornis (PTSS), angstklachten of langdurige emotionele stress.

Neem direct contact op

  • Juridisch advies aan huis in heel Nederland
  • tot 22.00 bereikbaar op werkdagen
  • Gratis rechtshulp bij letselschade
  • Onze klanten geven ons een 9
  • Elke maandagochtend inloopspreekuur
Nationaal keurmerk letselschade

Shockschade claimen met behulp van Ridder Letselschade

Heeft u shockschade heeft opgelopen door het zien van een heftig verkeers-, bedrijfsongeluk of de gevolgen hiervan veroorzaakt door iemand anders? Dan heeft u recht op shockschade vergoeding. Het aanvragen van de shockschade vergoeding is een administratieve klus met veel papierwerk. We kunnen ons voorstellen dat u zich in deze tijden liever richt op uw fysieke en psychische herstel.

Onze specialisten staan u graag bij en regelen van A tot Z uw shockschade claim. De juristen van Ridder Letselschade zijn op de hoogte van alle actuele wetgeving. Met onze ervaring en persoonlijke aanpak zorgen we ervoor dat u de vergoeding krijgt waar u recht op heeft.

Neem meteen contact op met een van onze professionals via 036 522 0342. Als u liever een afspraak maakt kan dat ook online op: afspraak maken. Of kom even langs op ons wekelijkse inloopspreekuur op maandagochtend.

Shockschade: stand van zaken anno 2025

Sinds het Taxibus-arrest (2002) wordt vergoeding voor shockschade in sommige gevallen toegekend. Dit speelt als iemand een ernstig ongeval heeft gezien en hierdoor psychisch letsel oploopt. Wanneer sprake is van shockschade kan volledige schadevergoeding worden geclaimd.

Het is een goede ontwikkeling dat er nu in bepaalde gevallen shockschade kon worden geclaimd. Toch werden er in de juridische praktijk de afgelopen jaren veel tegenstrijdige uitspraken gedaan. Dat betekende dat iemand, die bij de ene rechter claimde shockschade te hebben opgelopen wel erkenning en vergoeding kreeg, maar had diezelfde persoon bij een andere rechter geclaimd dan had hij geen vergoeding toegekend gekregen.

Dit soort tegenstrijdigheden is natuurlijk niet wenselijk. Vandaar dat in 2022 (na het Hoogeveense flat-arrest) de introductie van de gezichtspuntencatalogus plaatsvond. Dit is een rechterlijk hulpmiddel waarmee beter beoordeeld kan worden of iemand recht heeft op een vergoeding voor shockschade. De catalogus biedt meer ruimte voor interpretatie maar de bewijslast van een shockschade zaak blijft hoog. Vandaar dat u zoveel baat heeft bij een letselschade expert die op de hoogte is van alle factoren die meespelen in het succesvol claimen van shockschade.

Wanneer heeft u recht op een shockschade vergoeding?

Niet iedereen komt automatisch in aanmerking voor een vergoeding. De Hoge Raad heeft shockschade vereisten vastgesteld. Hieronder een aantal hiervan:

  • Directe confrontatie: het zien van het ongeval of de ernstige gevolgen.
  • Psychisch letsel: medisch aangetoond en bewijsbaar geestelijk letsel, vastgesteld door een deskundige.
  • Toerekenbaarheid van de onrechtmatige daad: de gebeurtenis moet veroorzaakt zijn door een ander die juridisch aansprakelijk is.
  • Proportionaliteit: schadeclaim moet in verhouding tot de ernst van de psychische schade en de omstandigheden.

Recht op shockschade én affectieschade

Shockschade en affectieschade zijn twee verschillende vergoedingen:

  • Shockschade: sinds 2002 volledige schadevergoeding vanwege directe confrontatie met een schokkende gebeurtenis.
  • Affectieschade: sinds 2019 een vaste vergoeding voor het verdriet na het overlijden of ernstig letsel van een dierbare.

Deze twee soorten schadevergoedingen worden soms samen toegekend.

Shockschade bedragen

Zoals met alle (deels) immateriële schade is het bepalen van een concrete schadevergoeding niet een, twee, drie duidelijk. Het plakken van een bedrag op psychische of emotioneel opgelopen schade is bijna onmogelijk, want wij kunnen zelden inschatten hoeveel schade een persoon oploopt na een schokkende ervaring.

Voorbeeld van een shockschade bedrag

In 2019 heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant een 28-jarige man een TBS-maatregel met dwangverpleging opgelegd, omdat hij zijn eigen moeder om het leven heeft gebracht. Ook werd (naast affectieschade) een shockschade vergoeding toegekend aan de dochter en de andere zoon van het slachtoffer.

Shockschade werd toegekend omdat beiden werden geconfronteerd met de gruwelijke gevolgen van de moord op hun moeder. Naast dat ze het levenloze lichaam zagen, zagen ze ook de vele bloedsporen in en rondom de woning van het slachtoffer. Aangetoond werd dat de zoon hierdoor een zeer ernstige depressieve stoornis opliep. De dochter liep een posttraumatische stressstoornis en depressieve stoornis op.

De hoogte van het bedrag van shockschade vergoeding

De gezichtspuntencatalogus is een hulpmiddel dat rechters gebruiken om te beoordelen of iemand recht heeft op een vergoeding voor shockschade. Het biedt houvast bij het bepalen of de psychische schade van een slachtoffer vergoedbaar is. Belangrijkste gezichtspunten (overlappen deels met de eerder genoemde vereisten):

  • Directe confrontatie: het slachtoffer moet rechtstreeks en onmiddellijk zijn geconfronteerd met de traumatische gebeurtenis of de gevolgen ervan. Bijvoorbeeld, het ter plekke aantreffen van een zwaargewond familielid.
  • Ernst van de gebeurtenis: de gebeurtenis moet uitzonderlijk schokkend en aangrijpend zijn, zoals het zien van een ernstig ongeluk of een gewelddadige aanval.
  • Nauwe affectieve band: er moet een nauwe persoonlijke relatie bestaan tussen het slachtoffer en het primaire slachtoffer (bijvoorbeeld ouder-kindrelatie of partnerschap).
  • Aantoonbare psychische schade: de psychische schade moet medisch kunnen worden vastgesteld, vaak met een diagnose zoals PTSS of een aanpassingsstoornis.
  • Toerekenbaarheid aan de dader: de gebeurtenis moet het gevolg zijn van een fout of nalatigheid van een ander.
  • Proportionaliteit: de schadeclaim moet redelijk en proportioneel zijn in verhouding tot de ernst van de psychische schade en de omstandigheden van het geval.

De rechter maakt bij elke zaak een zorgvuldige afweging op basis van deze gezichtspunten. Hoewel de gezichtspuntencatalogus een leidraad biedt, blijft elke zaak maatwerk en afhankelijk van specifieke omstandigheden. Maar, als aan alle voorwaarden is voldaan, dan heeft een slachtoffer recht op volledige vergoeding van alle schade, materieel; maar ook immaterieel! Zie onderstaand.

Voorbeeld: shockschade en letselschade: taxibus-arrest

Shockschade is mogelijk sinds het beroemde Kindertaxi- of Taxibus-arrest (2002). In deze zaak reed een taxibus achteruit over een woonerf. Het achterwiel van de bus reed over het hoofdje van een meisje. De moeder van het meisje kwam vrij snel daarna ter plaatse en zag de vreselijke gevolgen van het ongeval.

De Hoge Raad deed de uitspraak dat de bestuurder van het taxibusje onrechtmatig had gehandeld ten opzichte van het meisje, maar ook ten opzichte van de moeder. Dat was baanbrekend, omdat daarmee volledige vergoeding van de schade voor de moeder mogelijk werd. Hiermee werd het wettelijke kader uitgebreid: tot dan toe had alleen het slachtoffer zelf vorderingsrecht had. Maar nu kwam er door één en dezelfde handeling, juridisch gezien, een vorderingsgerechtigde bij.

Toch is het vorderen van shockschade geen eenvoudige procedure. Er gelden strenge voorwaarden waaraan voldaan moet worden voordat het wordt toegekend. Het moet bijvoorbeeld gaan om:

  1. een ernstig ongeval waarbij iemand is overleden of ernstig gewond is geraakt;
  2. het zelf zien of kort daarna ter plaatse komen en geconfronteerd worden met de ernstige gevolgen;
  3. er moet sprake zijn van geestelijk letsel.

 

Daarnaast moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden:

  • Er moet sprake zijn van een overtreding van een veiligheids- of verkeersnorm en de overige eisen die in artikel 6:162 van het burgerlijk wetboek (onrechtmatige daad) zijn opgesomd;
  • Er moet sprake zijn van (ernstige) psychische klachten, waarbij ook wel gesproken wordt over een in de psychiatrie erkend ziektebeeld.

Ridder Letselschade heeft een aantal gevallen van shockschade succesvol afgerond.

Aangezien er bij shockschade volledige schadevergoeding geldt, komen ook het verlies van arbeidsvermogen, smartengeld, studievertraging, medische kosten en dergelijke voor vergoeding in aanmerking.

Ridder Letselschade werkt kosteloos voor het slachtoffer, omdat de aansprakelijke partij de kosten van rechtshulp moet voldoen. Ook als er niet volledig wordt betaald, worden de niet vergoede kosten van rechtshulp niet verhaald op onze cliënten.

Welke schadeposten kunnen worden geclaimd bij shockschade?

Schade bij shockschade komt in aanmerking voor volledige schadevergoeding. We bespreken hieronder de belangrijkste schadeposten.

Smartengeld

Smartengeld is een vergoeding voor psychische schade, zoals verdriet of angst. Bij shockschade is de impact vaak groot. Iemand kan hierdoor depressief worden of last krijgen van langdurige stressklachten. In zulke gevallen kan de vergoeding flink oplopen, soms tot tienduizenden euro’s. Hoeveel smartengeld iemand krijgt, hangt af van hoe ernstig de klachten zijn en hoeveel invloed ze hebben op iemands leven.

Verlies van arbeidsvermogen

Bij slachtoffers die we eerder hielpen zagen we vaak tijdelijke arbeidsongeschiktheid. Daardoor trad verlies van arbeidsvermogen op waardoor bijvoorbeeld de onregelmatigheidstoeslag wegviel. Gelukkig konden deze personen meestal weer aan het werk, waardoor de schade beperkt bleef. Bij volledige uitval of wanneer terugkeer onmogelijk is, kan de schade echter flink oplopen. Dan is vaak een arbeidsdeskundige nodig om een re-integratietraject op te zetten.

Schoolachterstand of studievertraging

Jongeren lopen soms een schoolachterstand op, vooral na het meemaken van een ernstig ongeval van een naaste. Hoewel directe betrokkenheid niet altijd nodig is, maakt het de link met psychische schade wel duidelijker. De achterstand moet aan te tonen zijn door cijferlijsten en verklaringen van studiebegeleiders of decanen. Daarnaast moeten de prestaties vóór het ongeval duidelijk beter zijn dan erna.

Medische kosten

Bij shockschade is er sprake van noodzakelijke behandelingen door een psycholoog of psychiater. Lang niet alle zorgverzekeringen dekken deze kosten volledig. De medische kosten die niet worden vergoed door de zorgverzekeraar, komen voor vergoeding in aanmerking door de aansprakelijke partij.

Voorbeeld shockschade: Hoogeveense flat-arrest

In de nacht van 7 op 8 juni 2015 werd een 8-jarig meisje levenloos aangetroffen onderaan een flat in Hoogeveen. Ze woonde met haar moeder op de tiende verdieping. De moeder werd veroordeeld tot negen jaar en negen maanden gevangenisstraf wegens doodslag. De vader, die in het mortuarium werd geconfronteerd met het lichaam van zijn dochter, vroeg shockschade aan en kreeg €20.000 toegewezen.

De Hoge Raad gebruikte deze zaak om zijn eerdere rechtspraak over shockschade te verduidelijken. Waar het Taxibus-arrest nog sprak van een harde eis rondom het confrontatievereiste, introduceerde de Hoge Raad nu gezichtspunten waarmee rechters van geval tot geval kunnen beoordelen of shockschade gerechtvaardigd is.

Belangrijke gezichtspunten bij shockschade:

  1. De aard, toedracht en gevolgen van de daad, inclusief intentie van de dader.
  2. De manier waarop het slachtoffer met de gevolgen werd geconfronteerd, inclusief de mate van onverwachtheid.
  3. De relatie tussen het slachtoffer en de betrokkene, waarbij een nauwe band vaak nodig is.

 

Daarnaast stelde de Hoge Raad dat:

  • geestelijk letsel objectief moet worden vastgesteld, bijvoorbeeld door een psycholoog of psychiater. Hierbij hoeft niet per se sprake te zijn van een erkend psychiatrisch ziektebeeld.
  • shockschade en affectieschade naast elkaar kunnen bestaan, maar dat rechters bij het bepalen van de schadevergoeding rekening moeten houden met beide componenten.

Dit arrest bracht meer flexibiliteit in de beoordeling van shockschade en biedt rechters ruimte om per situatie recht te doen aan de omstandigheden van het slachtoffer.

Veelgestelde vragen over shockschade vergoeding

Kan ik shockschade claimen als ik niet direct bij het ongeval was?

In principe niet, tenzij je op een later moment alsnog op een onverwachte en schokkende manier werd geconfronteerd met de gevolgen van het ongeval.

Moet ik medisch bewijs aanleveren?

Ja, geestelijk letsel moet medisch kunnen worden vastgesteld, bijvoorbeeld door een psychiater of psycholoog. Soms is een verklaring van een huisarts voldoende.

Kan shockschade samengaan met affectieschade?

Ja, in sommige gevallen is het mogelijk om beide vergoedingen te ontvangen.

Schadevergoeding claimen via een ervaren letselschade jurist

Ridder Letselschade zorgt dat u de schadevergoeding krijgt waar u recht op heeft. Onze juristen nemen uw zaak van A tot Z uit handen. Wij nemen contact op met de aansprakelijke partij en zorgen dat u zich alleen hoeft te richten op uw herstel. Claim uw letselschade bij shockschade dus via Ridder Letselschade. Wij zijn bereikbaar via 036 522 0342, via info@ridder-letselschade.nl of via het onderstaande contactformulier.

    © Copyright Ridder Letselschade 2025 Powered by Online marketing bureau iClicks